Wat zijn nu net wandelende takken en bladeren?

Wandelende takken en bladeren (met een Latijns woord ook wel phasmiden genoemd) zijn insecten die doorgaans een sterke gelijkenis met twijgen en bladeren vertonen. Wandelende takken en bladeren behoren tot de orde der Orthoptera (of geleedpotigen), waartoe ook de sprinkhanen, krekels, oorwormen en bidsprinkhanen gerekend worden behoren.

Waarom wandelende takken phasmiden genoemd worden? Deze groep dieren ontleent zijn naam aan het woord “phasma”, het Latijnse woord voor “spook.” Maar in tegenstelling tot de andere orthoptera, zijn phasmiden herbivoren (planteneters) die niet kunnen springen zoals de meeste sprinkhanen en krekels, terwijl ze ook de haken aan het achterlijf, die zo typisch zijn voor oorwormen, missen.

Er zijn ook insecten die takken imiteren. De proscopia is zo’n aparte groep binnen de geleedpotigen, die er op het eerste zicht wel uitziet als een wandelende tak, maar eigenlijk een sprinkhaan is. Klik HIER om wat meer informatie over deze soort te vinden.

Waar kan je takken vinden?

Takken zijn natuurlijk te vinden in hun natuurlijke milieu, meestal zijn dat (sub)tropische gebieden. Slechts enkele takkensoorten komen voor in Europa: je vindt ze in zuidelijke landen zoals Griekenland, Italie, Spanje, het zuiden van Frankrijk, maar bij ons kan je ze niet vinden in het wild!

Voor de minder fortuinlijke stervelingen die zich geen verre buitenlandse reizen kunnen veroorloven zijn ze ook te vinden op speciale insectenbeurzen in België en Nederland, maar eveneens hier op de website onder de rubriek “Vraag/Aanbod” en op andere websites die je kan vinden bij mijn links.

Wat wil psg nu eigenlijk zeggen???

PSG is de afkorting van Phasmid Study Group. Een groep mensen die zich bezig houdt met het kweken en bestuderen van phasmiden. Zij geven elke wandelende tak (of blad) die door leden gekweekt wordt een nummer dat voorafgegaan wordt door PSG. Het nummer wordt toegekend om verwarring te voorkomen wanneer er naamsveranderingen optreden. De wetenschappelijke naam van een soort kan soms veranderen als men ontdekt dat de soort al eerder beschreven was onder een andere naam of genus (wat dan natuurlijk voorrang heeft) of als men ze verward heeft met een andere soort. Een voorbeeld: Raphiderus scabrosus was vroeger PSG 82 maar is PSG 83 geworden, terwijl het nummer PSG 82 nu overeenkomt met Raphiderus spinigerus. Een ander voorbeeld waarbij de genusnaam veranderd werd: de vroegere Baculum soorten zijn nu allemaal Ramulus soorten geworden. Best verwarrend soms, dus kijk regelmatig de lijst na om op de hoogte te blijven van de juiste namen.

Records en andere interessante weetjes

Tegenwoordig zijn er ongeveer 2900 soorten wandelende takken en bladeren bekend!

Onderling vertonen de phasmiden een grote variëteit aan vormen en kleuren.

Het record van langste insect bv staat op naam van Phobaeticus serratipes uit Maleisië die met gestrekte poten wel 555 mm lang kan worden (met een lichaamslengte van zowat 280 mm). Een neefje hiervan, de Phobaeticus kirbyi uit Borneo kan een lichaamslengte van 328 mm bereiken en met gestrekte poten 546 mm meten.

De Heteropteryx dilatata kan dan weer tot 65 gram wegen en behaalt zo een mooie tweede plaats op het erepodium van zwaarste insecten. (De eerste plaats gaat naar de Deinacrida heteracantha uit Nieuw Zeeland. Dit dier lijkt een kruising tussen een kakkerlak en een sprinkhaan en weegt tot 71 gram)

De meeste soorten zijn onopvallend maar vaak uitgerust met fraaie versieringen op hun lichaam en poten die doen denken aan weelderige schors of doorns terwijl andere gevleugelde soorten dan weer heel opvallend gekleurd zijn om hun belagers af te schrikken.

Er zijn ook een aantal wandelende takken die ook ongevaarlijk zijn om te houden. Sommigen hebben stekels op hun achterpoten waaraan je pijnlijke wondjes kan overhouden maar er zijn ook enkele soorten die ter verdediging een irriterende stof kunnen afscheiden. Gelukkig zijn deze takken in de minderheid.

Een wandelend blad van 47 miljoen jaar oud? Lees HIER meer over Eophyllium messelensis.

Verklarende woordenlijst

Abdomen: achterlijf

Cerci: gepaarde uitsteeksels aan het achterlijf

Nimf: jong dier dat een onvolledige gedaanteverwisseling ondergaat.

L1, L2,…: nimf stadium (Afkomstig uit het Engels: Larval stage). L1: pasgeboren, L2: na één vervelling,…

Subadult: nimf die nog één vervelling moet ondergaan voor volwassenheid.

Adult: volwassen dier.

Gynandromorf: vrouwtje dat alle of gedeeltelijke kenmerken heeft van een mannetje.

Parthenogenetische voortplanting: voortplanting zonder bevruchting waarbij enkel vrouwtjes uit de eitjes komen.

RV: relatieve luchtvochtigheid

Species (sp.): letterlijk “soort” of nog geen nader bepaalde naam.

spermatofoor: spermapakket dat het mannetje doorgeeft aan het vrouwtje tijdens de paring.

Striduleren: het maken van een ritselend geluid met de vleugels (of de antennes) ter afschrikking.

Toxisch: giftig

Takken in de media?

Jawel hoor, alles kan, ook takken op TV!
Kijk maar eens mee naar Jonas die de filmcrew van “Man bijt hond” over de vloer kreeg!